Tanzimat döneminin çok yönlü bir sanatçısı olan Recaî-za- de Mahmut Ekrem, edebiyatımızın yenileşmesinde ve gelişmesinde emeği geçen yazarların başında gelir. Kendinden önce Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal yenilik yolunda ona büyük ölçüde ışık tuttular. O da, Hâmil ile birlikte, Servet-i Fünun edebiyatının oluşmasında katkıda bulundu; hatta yol gösterici oldu.
Ekrem’in sanatını değerlendirirken konuya bu açıdan bakmanın inancında olduğumu hemen belirtmeliyim. Bundan dolayı da öncelikle ve ağırlıklı olarak onun «sanat ve edebiyat» üzerindeki görüşleirine yer vermeyi uygun buldum. Bu, bir anlamda kendinden öncekilerden ayrılan en belirli yanı idi. Ardından edebiyat ürünlerini ele aldım. Burada da öncelik şiirde idi. Çünkü o, edebiyat içinde şiire daha çok ağırlık veriyordu; üstelik çoğu yerde «edebiyat» derken «şiir»! amaçlıyordu.