Halikarnas Balıkçısı, Cevat Şakir; “Anadolu’nun Sesi” yapıtında; insanlık tarihindeki “aklı” şöyle betimliyor: “insan aklı yarı uykulu-yarı uyanık, sanki bir kuyu boşluğunda, korkunç mitolojik düşler ve karabasanlar görürken uyanmış. Zaten, açık gözlerle uyanılınca, karabasanlar mı kalır? Ecinniler, devler, putlar apartopar bir kaçışla yok oluverirler. O loş kuyudan yavaş yavaş, bir insan kafası ve us’u çıkar.
Çıplak insan gözü, sipsiftah doğa ve evrende fırdolayı gezer ve insan bakışının ateşi yalanı çepeçevre yakar. işte bu, insanoğlu tarihinin en büyük olayıdır.”
Anadolu’da iyonya’nın şen ve esen kenti Miletos’ta, isa’dan önce 6. yüzyılda dünya tarihinde ilk olarak insanoğlu kozmosa salt doğasal yorumlama yolundaki ilk yaman davranışını yapmıştı. iyonyalı düşünürlerkendilerine filozof demiyorlardı. Filozof; Hellenlerce, “hikmet sever” demek, yani, toplumdan uzak kendi ütopyaları içinde insanlara boyuna moral ve metafizik inciler saçan kişi demekti.
iyon düşünürlerine gelince kendilerine; “Fusyologos” diyorlardı. “Doğa Bilgini”. Günümüzde bu düşünürlere “fizikçi” deniyor. Zaten “Atom” sözcüğünü de onlar buldukları için, onlara “Anadolu Atomistleri” yani atomcular deniyor.
