Geza Feher – Bulgar Türkleri Tarihi

Türk boy ve oymakları, M.S.1. yüzyıldan itibaren dalga dalga Asya’nın Güneyi’ne, Batısı’na ve Avrupa’ya akmaya başlamışlardır. Çinlilerin baskısı, verimli topraklarda yurt edinme arzusu, boy ve oymaklar arasındaki sürtüşme, bu akışın sürekli hale gelmesine neden olmuştur. Dalgalardan birini oluşturan Bulgarlar, Kafkasya ve çevresinde yurt edinmişlerdir. Daha sonra, Hazarlar’ın baskısına dayanamayan Bulgar Türkleri’nin bir bölümü batıya göçerek Tuna dolaylarına yerleşmiş ve Bulgar Devleti’ni kurmuşlardır. Diğer bölümü de, kuzey-doğuya yönelerek Volga-Ural arasına yerleşmiş ve Hazarlar’ın egemenliği altında yaşamışlardır. Attila’nın ölümünden sonra Avrupa Hun İmparatorluğu’nun M.S. 454’de yıkılışı, Doğu Avrupa’da bir kuvvet boşluğu yaratmış, bu boşluğu ise, Bulgar Türkleri doldurmaya çalışmışlardır. Avrupa kültür ve medeniyetinin gelişmesinde; z’li dili konuşan Hun Türkleri’nden ziyade, Türk boy ve oymakları’nın (Onogur) konuşmasından meydana gelen ve r’li dili konuşan Bulgar Türkleri büyük rol oynamışlardır. Bulgar Devleti’ni kuran ve kurdukları devlete kendi isimlerini veren Bulgar Türkleri, IX. yüzyılın sonlarında teşkilatlandırdıkları Slavlar ile karıştıktan sonra yeni bir Hıristiyan Bulgar milleti meydana gelmiştir. Bulgar Türkleri, Slav dilini konuşmalarına karşın, Slavlar’da Bulgar Türkleri’nin teşkilatçılık ve askerlikteki meziyetlerini benimsemişler ve muhafaza etmişlerdir. Macar bilim adamlarından Geza FEHER’in, tümüyle yabancı kaynaklara ve arkeolojik kazılarda elde ettiği bulgulara dayanarak hazırladığı “Bulgar Türkleri Tarihi” isimli bu küçük, fakat özlü eser, “Genel Türk Tarihi”ne ışık tutmak amacıyla yayınlanmıştır.